خانواده موتور پژو XU یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین سری موتورهای چهارسیلندر خطی ساخت شرکت پژو (PSA) فرانسه است که از دهه ۱۹۸۰ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی در طیف وسیعی از خودروهای پژو، سیتروئن و حتی برخی برندهای دیگر مورد استفاده قرار گرفت. در ایران نیز این خانواده موتوری به‌واسطه مونتاژ و تولید خودروهایی مانند پژو ۴۰۵، پژو پارس و سمند، شناخته شده و تا به امروز مورد استفاده و ارتقاء قرار گرفته است. در این مقاله از بازرگانی احمدی به معرفی کامل خانواده موتور پژو xu میپردازیم.

تاریخچه موتور پژو XU

موتورهای سری XU در ابتدا برای جایگزینی با سری قدیمی‌تر موتورهای X طراحی شدند. اولین عضو این خانواده با نام XU5 در اوایل دهه ۱۹۸۰ معرفی شد و به‌سرعت در خودروهایی مانند پژو ۳۰۵ و ۴۰۵ و سیتروئن BX مورد استفاده قرار گرفت. این موتورها با ترکیبی از بلوک آلومینیومی یا چدنی، سرسیلندر آلومینیومی، و طراحی مناسب برای دیفرانسیل جلو، به گزینه‌ای محبوب در محصولات PSA تبدیل شدند.

ویژگی‌های فنی و طراحی

• آرایش موتور: چهار سیلندر خطی
• نوع سوخت‌رسانی: کاربراتوری یا انژکتوری (در مدل‌های مختلف)
• تایمینگ سوپاپ‌ها: SOHC یا DOHC
• محل نصب موتور: عرضی (متناسب با دیفرانسیل جلو)
• متریال: بلوک چدنی یا آلومینیومی، سرسیلندر آلومینیومی
• سیستم خنک‌کننده: مایع

مزایای موتور پژو XU

• تنوع گسترده در حجم و قدرت (از ۱.۶ تا ۲.۲ لیتر)
• دوام بالا و قابلیت تعمیر آسان
• پشتیبانی مناسب از تیونینگ مخصوصاً مدل‌های DOHC مانند XU10J4
• استفاده گسترده در خودروهای مسابقه‌ای و رالی

معایب موتور پژو XU

• وزن نسبتاً بالا در برخی مدل‌های چدنی
• مصرف سوخت نسبتاً زیاد در نسخه‌های قدیمی‌تر
• طراحی نسبتاً قدیمی نسبت به استانداردهای امروزی

مدل‌های اصلی موتور پژو XU

موتور XU5

• حجم: 1580 سی‌سی
• سیستم سوخت: کاربراتوری یا انژکتوری
• قدرت: ۸۰ تا ۱۰۵ اسب‌بخار
• مورد استفاده در پژو ۳۰۵، ۴۰۵ GL و سیتروئن BX

موتورXU7

• حجم: 1761 سی‌سی
• نوع تایمینگ:  SOHC
• قدرت: حدود ۱۰۰ اسب‌بخار
• معروف‌ترین موتور پژو در ایران؛ نصب‌شده روی پژو ۴۰۵، پارس و سمند

موتور XU9

• حجم: 1905 سی‌سی
• نسخه‌های کاربراتوری، انژکتوری و DOHC
• قدرت: تا ۱۳۰ اسب‌بخار در نسخه DOHC
• استفاده‌شده در پژو ۳۰۵ GTi، ۴۰۵ Mi16

موتورXU10

• حجم: 1998 سی‌سی
• نوع تایمینگ DOHC :یا SOHC
• قدرت: ۱۲۱ تا ۱۵۵ اسب‌بخاردر مدل‌های J4
• بسیار مناسب برای تیونینگ؛ استفاده در پژو ۴۰۶، ۴۰۵ T16، سیتروئن XM

موتورXUM

• حجم: 2068 سی‌سی
• بر پایه XU9 توسعه یافت
• تک میل‌سوپاپ با مانیفولد خاص و ریل سوخت خاص
• قدرت: حدود ۱۱۵ اسب‌بخار
• نسخه ارتقاءیافته اقتصادی
• توسعه داخلی در ایران

موتور XU7JP/L3

نسخه پایه XU7 با ECU بوش یا ساژم، تک‌سوز یا دوگانه‌سوز

موتور XU7JP4

• نسخه ۱۶ سوپاپ XU7 با سرسیلندر DOHC برگرفته از XU10J4
• قدرت: حدود ۱۱۰ تا ۱۱۵ اسب‌بخار

موتور XU7 Plus

• نسخه به‌روزشده با استاندارد آلایندگی یورو ۵
• بهبود در مصرف سوخت، گشتاور و دوام

علاقه‌مندان به خودروهای تیونینگ‌شده با موتورهای DOHC مانند XU10J4 می‌توانند ویدیوهای تحلیلی کانال Engineering Explained on YouTube را نیز دنبال کنند.

جدول مقایسه مدل‌های اصلی موتور پژو XU

نتیجه‌گیری

خانواده موتور پژو XU پژو با سابقه‌ای بیش از چهار دهه، ترکیبی از دوام، قدرت و قابلیت تطبیق با شرایط مختلف را ارائه می‌دهد. در بازار ایران نیز این موتورها به‌خصوص XU7 نقش بسیار مهمی در صنعت خودروسازی داشته‌اند و همچنان با نسخه‌های ارتقاءیافته در خطوط تولید قرار دارند. با وجود ظهور موتورهای جدیدتر، اما نام XU همچنان در میان علاقه‌مندان خودرو زنده و قابل احترام است.

با وجود اینکه موتور پژو XU نسبت به نسل‌های جدیدتر ممکن است از نظر فناوری کمی قدیمی‌تر باشند، اما قابلیت تعمیر بالا، قطعات قابل دسترس و عملکرد قابل اتکا باعث شده تا هنوز هم مورد توجه تیونرها و رانندگان حرفه‌ای قرار بگیرند. در بسیاری از خودروهای ایرانی، ارتقاء این موتورها با استفاده از ECUهای پیشرفته، دریچه گاز برقی و سیستم اگزوز بهینه‌سازی شده انجام می‌شود تا توان خروجی به طرز قابل توجهی افزایش یابد. در نهایت، موتور پژو XU نه‌تنها بخشی از تاریخ PSA، بلکه بخشی از خاطره‌ی رانندگی در ایران است.